Q (Quelle): het Evangelie dat niet bestaat

De Evangelieën van Matteüs, Markus en Lukas worden de ‘synoptische’ evangelieën genoemd. Als je de evangelieën van Matteüs, Markus en Lukas namelijk naast elkaar legt, valt op dat deze drie evangelieën veel overeenkomsten hebben.

Johannes Weiß
Johannes Weiß – Theoloog

Onder veel theologen en bijbelwetenschappers heerst de opvatting dat er naast het Evangelie van Matteüs, Markus, Lukas en Johannes nóg een ‘evangelie’ is geweest. Ze noemen dit het ‘Q’-evangelie, afgeleid van het Duitse woord voor ‘bron’ (Quelle). Dit Q-Evangelie zou de basis zijn van wat we tegenwoordig kennen als de Evangelieën van Matteüs, Markus en Lukas.

Q. Een evangelie waarvan geen schrijver bekend is en waarvan de inhoud niet meer bekend is omdat het er simpelweg niet (meer) is. Dat wil zeggen: men gelooft dat het heeft bestaan, maar dat het er nu niet meer is. Maar hoewel het er niet meer is, vinden we er wel sporen van terug in het Nieuwe Testament volgens de (bijbel)wetenschappers.

Het Q-evangelie is een zogeheten ‘hypothese’, een aanname. Het is een uitvloeisel van de Tweebronnen-hypothese.

Een gedachtegang die logisch lijkt mits je er vanuit gaat dat Matteüs en Lukas hun Evangelieën voor het grootste deel hebben overgeschreven van andere bronnen.

Wie, wat of waar is Q?

Nérgens echter kunnen we een relatie leggen tot een document dat zou kunnen worden opgevat als ‘Q’ oftewel een ander brondocument. Wie zou dit dan moeten hebben geschreven? En met welk doel? Dat is daarom allemaal nogal speculatief.

Onlangs werd mij in een discussie te verstaan gegeven dat er ‘brede concensus’ was over het ‘Q-evangelie’. Die consensus is er niet. Integendeel. In dit artikel (PDF, download via deze link) ga ik er daarom verder op in.

> Q – Het Evangelie dat niet bestaat (PDF)

Meer informatie over de ontstaansgeschiedenis van het Nieuwe Testament is in onderstaand artikel te vinden.

Hoe lang bestaat het Nieuwe Testament eigenlijk al?

Hoe lang kennen we de boeken van het Nieuwe Testament, wat zijn de oudste exemplaren? Dit is een niet onbelangrijke vraag want daarmee hangt niet alleen de datering van de boeken samen maar ook de betrouwbaarheid.

> Lees hier verder

 

Print Friendly, PDF & Email