Ongeveer 0,04% van de atmosfeer bestaat op dit moment uit CO2 (Koolstofdioxide). Er is sprake van een stijging van de CO2-waarde ten opzichte van de pre-industriële tijd.

De conclusie die veelal getrokken wordt, als het over CO2 gaat: “Het is dus belangrijk om de CO2-uitstoot te verminderen om de opwarming van de aarde en de daarmee samenhangende gevolgen te beperken.” (Google AI).

(Helga van Leur op Faceboek, ingesloten afbeelding: KNMI)

Nieuwe klimaatdoelen 2040

Het is warm de laatste dagen. Dus de berichten over opwarming van de aarde vliegen je weer om de oren. Klimaatontkenners gaan uiteraard ‘vol op het orgel’ als dat soort berichten rondgaan. Maar dat er iets aan de hand is met het klimaat, dat is wel duidelijk en ook niet te ontkennen.

Het is af en toe snikheet, ook in Nederland, en alle records worden keer op keer verbroken. Nog afgezien van de overstromingen wereldwijd en andere zorgwekkende fenomenen zoal het stilvallen van de warme golfstroom. Alhoewel dát dan weer tot meer kou in onze regio zou moeten gaan leiden.. Maar dat is niet het enige probleem dat daardoor ontstaat natuurlijk. Het ontwricht van alles!

De Telegraaf en andere media lieten weten dat Wopke Hoekstra nieuwe ambitieuze klimaatdoelen heeft gesteld. De Telegraaf schrijft:

“EU-klimaatchef Wopke Hoekstra komt met ambitieus klimaatdoel voor 2040: 90 procent reductie; onbetaalbaar zeggen critici. Brussel wil het plan snel doordrukken om in november goede sier te maken tijdens de VN-klimaattop in Brazilië. Hoekstra wacht een hete herfst: onder lidstaten en Europarlementariërs is het groene enthousiasme bekoeld.”.

Hoeveel CO2 maximaal?

Volgens het KNMI bestaat de atmosfeer op aarde voornamelijk uit stikstof (78%) en zuurstof (21%), met een klein percentage van andere gassen, waaronder CO2.

Op grond waarvan wordt de conclusie dat er teveel CO2 in de atmosfeer is eigenlijk getrokken? Er is namelijk helemaal geen maximum bekend, een minimum (min of meer) wel. Want: zónder CO2 is leven onmogelijk.

Te veel CO₂ in de lucht (> 5.000 ppm oftewel 0,5%) kan gevaarlijk zijn voor mensen. Ze worden dan duizelig en kunnen last krijgen van bewustzijnsverlies. Dat is dus 12,5x zoveel als de huidige hoeveelheid CO2. Dat wil natuurlijk niet zeggen dat dat de limiet is die we zouden moeten willen benaderen immers: het is duidelijk dat CO2-stijging (waarschijnlijk) leidt tot temperatuurstijgingen enzovoorts.

De vraag is wel hoever de reductie moet gaan en bovenal: hoe gaan we die bereiken eigenlijk? Ten kostte van wat? Wanneer is het teveel? Niemand die het weet.. En toch roepen wetenschappers in koor dat er “te veel” CO2 in de atmosfeer is en “dus” moet die omlaag.

Te lage concentratie CO2

Dat CO2 nodig is om leven op aarde mogelijk te maken is duidelijk en een te lage concentratie zou desastreus zijn. Ik heb het ChatGPT eens gevraagd hoeveel CO2 eigenlijk nodig is:

Planten gebruiken koolstofdioxide (CO₂) als grondstof voor fotosynthese, waarbij ze zonlicht omzetten in energie (suikers). Zonder CO₂ kunnen planten niet groeien of overleven. Minimale concentratie voor plantengroei is ongeveer 150 ppm (parts per million of 0,015%). Lager dan dit, en planten stoppen met groeien en kunnen uiteindelijk sterven.

Een minimale atmosferische CO₂-concentratie van 150 ppm tot 180 ppm (0,015-0,018%) is nodig om de koolstofcyclus (inclusief plantenleven) draaiende te houden. Tijdens ijstijden daalde de CO₂ tot rond de 180 ppm, wat een kritische grens is voor de overleving van veel plantensoorten.

Te weinig CO₂ is niet direct schadelijk, maar als planten niet meer kunnen fotosynthetiseren, is er op de lange termijn geen voedsel of zuurstofproductie.

Zonder CO2 zouden planten dus niet kunnen groeien, en aangezien planten de basis vormen van de voedselketen, zou dit leiden tot het uitsterven van planten, dieren en mensen.

De andere kant van de medaille, veel CO2 in de atmosfeer, is overigens bekend uit de geschiedenis. Ik heb het wederom even aan ChatGPT gevraagd:

In de “tijd van de dinosaurussen”, in het bijzonder tijdens het Mesozoïcum, was het CO₂-gehalte in de atmosfeer veel hoger dan tegenwoordig (Krijt pieken tot 4000 ppm/0.4%).

• Het klimaat was veel warmer dan nu.
• Er waren geen ijskappen op de polen.
• De zeespiegel stond veel hoger.
• Planten groeiden weelderig door het hoge CO₂-niveau.

Het klimaat werd indertijd door natuurlijke processen beïnvloed, waaronder vulkaanuitbarstingen en er was nog geen uitgebreide opslag van CO₂ in gesteenten of ijskappen.

Wie zegt: “Het klimaat verandert altijd al” heeft gelijk. Onderzoek laat dit zien, net als onze geschiedenisboekjes.. Maar voor de overleving van mens en dier is het noodzakelijk dat het wel binnen de perken blijft. De bandbreedte voor leven op aarde is gezien het verleden dus ergens tussen de 0.018-0.4% vast te stellen. De huidige 0.04% lijkt mij persoonlijk dus niet een heel groot probleem voor onze overleving. Wel kan stijging er toe leiden dat het leven hier drastisch gaat veranderen.

_______

(Dit artikel kwam mede tot stand mbv ChatGPT en Google AI voor wat betreft een aantal onderzoeksvragen)