We zijn weer terug! Na twee weken door Tsjechië te hebben “gejakkerd” (nou ja, veel harder dan 60, 70 ga je daar echt niet in het reuzengebergte want dat is veel te gevaarlijk) en een lange rit door Duitsland zijn we weer thuis..

Update:
Directe links naar het fotoalbum werken wellicht niet meer. Het album is verplaatst naar deze locatie.  De foto’s van Tsjechië staan hier.

In Tsjechië heb ik zo’n beetje op dagbasis bijgehouden wat we er zoal hebben gedaan en indrukken die we hebben opgedaan.

Geheel subjectief onderstaand wat informatie en wetenswaardigheden over dit, ons inziens, prachtige land.

De Temperatuur in Tsjechië
Om te beginnen, het was er wárm! Elke ochtend rond half tien de temperatuur afgelezen en genoteerd, op een paar wat minder warme dagen na was het meestal 30-32 graden in de ochtend (gemeten in de schaduw, zie foto).

De eerste dag dat ’s morgens de 30 graden grens doorbroken werd was 25 juli, op de verjaardag van Mirjam.

Reis naar Tsjechië
Om +/- 17:00 arriveerden we na ongeveer een uur zoeken op de plaats van bestemming. ’s morgens rond kwart voor zes waren we vertrokken nadat we na de eerste vertrekpoging nog weer rechtsomkeert moesten maken omdat ik de laptop vergeten was.. De auto hield zich prima op de Duitse snelwegen; regelmatig tikte ik de 160 aan, zonder dat je het eigenlijk echt in de gaten hebt. De route ging ook nog voor een paar kilometer door Polen (belábberde wegen!). Gelukkig is een Dacia Logan gebouwd voor dit soort (Roemeense) omstandigheden!

Volgens de informatie op diverse websites moet je een tolvignet hebben en zou die bij de grens te koop zijn (niet dus, geen douane te bekennen want ook Tsjechië is een EU-land geworden oftewel open grenzen zonder grenscontroles!) of bij de benzine stations.

Na 4 (!!) benzinestations te hebben aangedaan hadden we beet, eindelijk één die tolvignetten verkocht. Keuze uit één week, of één jaar. Andere hadden ze niet. Van één week gekocht, en later bij het postkantoor in Tanvald nog een voor één week gekocht (kosten: 220 Kr./week, is ca. 11 euro/week).

Eten en drinken
We ontdekten dat de Tsjechen niet alleen zelf gewoon zijn om tussen de middag warm te eten (hadden we al gelezen op internet), ook alle restaurants zijn simpelweg om vier uur, half vijf, gesloten! Alleen wat kroegen -duidelijk bedoeld voor de lokale bevolking- zijn open, maar daar ga je echt liever niet zitten als toerist.. Mede omdat alleen ‘alcohol’ op het menu staat en in ruime mate geconsumeerd wordt.

Van de verhuurder van het huisje hoorde ik overigens dat bier, de betere soorten althans, duur is. In de supermarkten viel mij dat ook al op, een ‘halve liter’ kost 8,90 Kr. (= € 0.45) terwijl sterke drank in verhouding tot Nederland maar ongeveer 1/4e van de prijs hier is.

Verder zijn veel levensmiddelen (inmiddels) ook op Nederlands prijsnivo gekomen. Dus wie een ‘goedkoop adres’ zoekt voor de vakantie is, mede gezien de reiskosten, in Tsjechië aan het verkeerde adres. Er is wel één uitzondering: entrée voor bijv. een dierentuin, zie verder, of een kasteel en parkeergelden zijn er absoluut laag.

Natuur
Op maandagochtend ontdekten we 4 herten in onze achtertuin! We zagen de herten in de dagen er na nog regelmatig terug; ’s avonds vooral. Eén keer stond ik tegen de avondschemering buiten en was er een hert dat op zo’n 20-30 meter afstand van me rustig stond te grazen in de tuin van een huis naast ons. Toen ook Mirjam er bij kwam, bleef hij rustig -ons in de gaten houdend- doorgrazen. We hebben er een tijdje naar staan kijken en hebben het dier verder met rust gelaten.

De natuur in het reuzengebergte is natuurlijk schitterend. Helaas was in de omgeving waar wij zaten wel veel “stedelijke” bebouwing (Tanvald, Jablonec, Liberec en langs de wegen er tussen ook) en die bebouwing is regelmatig nogal wat minder mooi, zeg maar rustig: vervallen en armoedig. De natuur is er dus prachtig, maar dat is, naar ik vrees, vaak meer geluk dan wijsheid. Ze beheren het, rond waar wij zaten, mijns inziens niet- of nauwelijks.

Roestige pijpleidingen lopen in Tanvald en de andere plaatsjes óver de riviertjes heen. Je moet je best doen er een leuk plaatje van te maken (de pijpen buiten beeld zien te houden). Buiten de stad Tanvald, we zitten zelf ook aan de rand van de stad/grenzend aan het bos, is het echter schitterend.

Armoede, alcholisme, discriminatie
De stad Tanvald is niet erg groot en helaas niet erg aantrekkelijk, in elk geval zeker niet toeristisch. Veel vervallen c.q. zeer slecht onderhouden woningen, ook veel woningen waar men klaarblijkelijk ooit eens een poging tot onderhoud gedaan en er (tijdelijk?) mee gestopt is.. Er zijn een paar duidelijk ‘betere buurten”, maar in de meeste buurten durfde ik in elk geval niet te parkeren om foto’s te maken.

Op straat en bij de café’s hingen vrij veel mensen rond, veel groepjes jongeren. Wekte niet echt vertrouwen.. Toen we tijdens een rondritje op de 2e zaterdagavond Tanvald uitreden, via de autoweg (waar je 90 mag rijden maar 60 á 70 een realistischer snelheid is) zwalkten er wat fietsers in zo te zien aangeschoten staat over de weg. Een voetganger, die ik maar nauwelijks kon ontwijken, slingerde, duidelijk stevig dronken, midden over de autoweg. Sowieso kom je vaker voetgangers tegen langs de autowegen en ook fietsers..! Altijd alert zijn dus.

De armoede is hier zo te zien behoorlijk, en het alcoholisme ook. De tegenstellingen zijn groot, dure, glimmende Audi’s, Volkswagens en (veel) Skoda Octavia’s contrasteren sterk met de totaal verpauperde woningen, in veel buurten, en de stokoude Skoda’s, Wartburg’s, Trabants (zeldzaam) en Lada’s uit het “glorieuze” communistische tijdperk. Ik waande me af en toe 20 jaar terug in de tijd als ik over een parkeerplaats liep!

Later nog even uitgezocht op internet hoe dat zat met die jeugd en kinderen die allemaal op en langs de straat rondhingen, omdat opvallend was dat de huidskleur van de kinderen en jongeren die bij een aantal ‘kansloze’ woningblokken en -zo te zien- voormalige fabrieksgebouwen die nu “bewoond” worden en in het centrum rondhingen “anders” was. M’n vermoeden klopte: het betreft hier Roma’s.

De Roma’s worden in Tsjechie flink achtergesteld (zeg maar rustig: gediscrimineerd), kennen 70% werkloosheid, kunnen nauwelijks een baan of een woning krijgen.. Tsjechië bestaat namelijk uit hoofdzakelijk twee bevolkingsgroepen: Tsjechen en Moraviërs, maar daarnaast zijn er nog wat minderheidsgroepen, waarvan de 300.000+ Roma natuurlijk een opvallende, en grote, groepering is.

Wat mij opvalt is dat je op de Tsjechische TV bijvoorbeeld geen Roma’s ziet (wij hebben ze niet gezien in de twee weken dat we er waren); alle presentatoren zijn blanke Tsjechen, net als iedereen in films, documentaires e.d. Alsof ze simpelweg niet bestaan. Een schrijnende zaak.

Natuurlijk kent het verhaal twee kanten; het blijft een kip-en-ei verhaal. Discriminatie? Vooroordelen? Ja, maar.. geven ze aanleiding? Waarschijnlijk ook een “Ja”. Waar komt die aanleiding echter vandaan? De achterstelling en kansloze situatie, enzovoorts.

Muziek
Terwijl ik wat naar de Tsjechische radio luisterde (geen idee welke zender,..) viel me opeens iets op; men heeft hier kennelijk een voorkeur voor Tsjechische bewerkingen en covers (vertaalde versies) van bekende nummers uit de jaren ’60-’70. Bob Dylan’s “If Not for You”, Elvis’ “Love me Tender”, Paul Simon’s “50 Ways”, The Beatles “Obladi Oblada” (in een stevige hoempa-uitvoering), The Band’s “I Shall be released” e.a. komen allemaal in de eigen taal en (vaak heel goed uitgevoerde!) bewerkingen regelmatig voorbij, alsmede een soort van Tsjechische folksongs. Daarnaast komen ook veel originele ‘klassiekers’ uit de jaren ’70 voornamelijk. Rod Stewart, Eric Clapton, e.a. Waarschijnlijk heb ik de Tsjechische Radio 2-variant gevonden!

Centrum “Babylon”, Liberec
Op de eerste dinsdag naar Liberec gegaan, daar is een overdekt centrum (Babylon). De “belofte” van de folders en de website van Tsjecho-reizen was: meer dan 60 winkels, overdekt zwembad e.d.

Het parkeren in de omgeving van Babylon is, op zijn zachtst gezegd, lastig. Na ruim een uur rondjes draaien met vele anderen hadden we een plek op een betaalde parkeerplaats, zo’n 15 minuten lopen vanaf Babylon maar beter dan de dichterbij gelegen gratis parkeerplaats want als je risico op een fikse deuk of “klemparkeren” wilt, moet je daar gaan staan. Kies in Tsjechië bij voorkeur altijd voor betaald parkeren, want meestal betekent dat ook dat er toezicht is! Het parkeren kost vaak maar weinig.

Het zwembad zat overvol, en er stond desondanks nog een enorme rij voor de kassa.. daar waren we echter niet voor gekomen, de meiden wilden ‘shoppen’. Dat was een teleurstelling; kleine winkeltjes en (vrij) duur. Ter illustratie: voor 100 gram chocolade bij een “bonbon-winkeltje” durfde men rond de 150 kroon te vragen (= € 7,50!). En dan had je niets bijzonders! Spijkerbroeken van onbekende herkomst zo rond de 20-25 Euro. Voor dat geld konden ze volgens hen ook wel bij de C&A terecht.

Na wat rondkijken wilden we iets te eten zoeken, maar de diverse restaurantjes boden eigenlijk alleen .. “warme hap” (bij twéé van de restaurantjes sloeg er een enorm onfrisse zure geur ons tegemoet, daar gingen we niet eens binnen kijken naar het aanbod). Bij de uitgang van Babylon zat een mini-supermarktje, daar broodjes gekocht en nog even het échte centrum van Liberec ingegaan.

We liepen via de parkeerplaats waar onze auto stond door een klein parkje, waar we geconfronteerd werden met een groepje zwervers; opdringerig kwam er één achter ons aan om schreeuwend om sigaretten te bedelen (eisen). Terug vanuit het centrum, waar we niet zo lang hebben rondgekeken, liepen we weer door dat parkje en werden we wederom met de zwervers geconfronteerd.. twee ervan waren net bezig totaal ongegeneerd hun behoefte te laten ‘lopen’, vol in ’t zicht van alle passanten. Mijn “maag keerde me om”. Maar ook erg meelijwekkend allemaal als je ziet in wat voor omstandigheden sommige mensen moeten leven.. Ik begrijp nu wel waarom de meeste Tsjechen óm het parkje heen liepen..

Dierentuin, Liberec
Een hele leuke dierentuin met een rijke historie, één van de oudste dierentuinen in Europa en de oudste van Tsjechië. Er zijn hier meer dan 1000 dieren van 170 verschillende soorten. Daarvan zijn er diverse bedreigde diersoorten en men heeft een succesvol ‘fok-programma’ hiervoor. De dieren zijn voor Nederlandse begrippen wat klein behuisd wellicht (de olifanten en giraffen zijn gehuisvest zoals 20 jaar geleden gebruikelijk was in de dierentuin van Emmen..) maar zagen er wel goed uit.

De entree voor de dierentuin was tevens een aangename verrassing. Voor een gezin met 3 kinderen betaalden we 300 kr. (€ 15,-). Hoewel de dierentuin niet vergelijkbaar is met Nederlandse dierentuinen vielen we hier bijna om van verbazing; waarom moet een ‘dagje Emmen’ bijvoorbeeld het zesvoudige kosten? Door het enorme verschil in entree voor zo’n dierentuin bijvoorbeeld verdien je een deel van de reiskosten voor een vakantie naar Tsjechië al terug..!! Natuurlijk, het is allemaal onvergelijkbaar,.. maar toch..

Zwemmen..
Het zwembad van Tanvald was in de eerste week om volstrekt onduidelijke redenen de hele week gesloten, tenminste: dat nemen we aan want er is niemand aanwezig en het info-centrum (soort van VVV) was ook regelmatig dicht dus daar kunnen we ook niets vragen. Er hangt een a4-tje op het hek van het zwembad waar we geen wijs uit kunnen worden.. De meiden zijn de eerste week dus regelmatig lekker gaan zonnen in de (enorme) tuin van het huisje.

Het huisje was overigens prima. Ruim (geschikt voor 7 personen), een enorme tuin, voorzien van een badkamer met aparte douchecabine en hoekbad en het toilet was gescheiden van de badkamer. Het lag schitterend op de helling van een berg en had een eigen, afgesloten, parkeergedeelte voor de tuin. Vanuit ons huisje keken we uit op onder andere de stad Tanvald. Alhoewel,.. stad.. 7.000 inwoners noem ik niet echt een stad, maar het zag er vanwege de flats wel wat stedelijk uit. Maar vlakbij ons huisje kon je ook heel mooie “dorpse” plaatjes maken (gemaakt tijdens een ochtendwandeling met Lisa).

Maar, terug naar het zwembad.. Het bleek in de 2e week dat we er waren (weer) open te zijn. Laura & de kinderen hebben er twee middagen gezwommen. Het water was er aan de koude kant (16 graden). … Ik blijf binnen, beetje studeren, want deze warmte, de volle zon op ’t hoofd, is garantie voor zware hoofdpijnen voor mij.

Het zwembad is eenvoudig van opzet, maar wel leuk! De toegang voor 4 personen bedraagt slechts 100 kroon (1 volw./3 kinderen). In Tsjechië geldt dat t.m. 14 jaar de kindertarieven worden betaald (dierentuin, zwembad etc); i.t.t. Nederland, waar je vanaf 12 jaar bij de meeste dingen al ‘volwassen’ prijs in rekening wordt gebracht.

Harrachov
Als je in de regio bent, moet je zeker even in Harrachov gaan kijken. Hoewel men er met name op wintersporters gericht is, is het ook in de zomer een bezoekje waard! Vooral omdat het er erg mooi is en je kan er ook leuk winkelen.

Er zijn diverse ‘kramen’ van Vietnamezen. De verkopers in de kramen zijn érg opdringerig maar toch wel vriendelijk. Voor je ’t weet heb je iets ‘gekocht’, volgens de verkopers dan.. toch wel een badlaken gekocht voor Lisa en een (roze!) gevechtspetje voor Mirjam want onderhandelen over de prijs is natuurlijk mogelijk zoniet een múst want anders betaal je veel te veel! En zo konden we door “brutaal onderhandelen” (voor onze begrippen althans) redelijk onder de winkelprijzen uitkomen met de verkopers (en dan verdienen ze naar ik aanneem nog steeds behoorlijk aan je). Elders las ik dat je nooit minder dan de helft moet bieden omdat je ze anders ‘snel klaar’ met je zijn.

Betaal in elk geval nooit wat er gevraagd wordt.. het petje wat Mirjam graag wilde kopen bijvoorbeeld moest volgens de verkoper in eerste instantie 250 Kr. (€ 12,50) kosten. Uiteindelijk, na wat onderhandelen, ging het petje mee voor 170 Kr. (zo rond de € 8,00). Dat is een áánzienlijk verschil en meer rond de prijs die redelijk is voor zo’n petje.

Slot Sychrov
Het Slot Sychrov is absoluut een aanrader. Voor Tsjechische begrippen wel een vrij stevige entree, zeker als je binnen ook foto’s wilt maken want dan betaal je 100 Kr. extra en je krijgt dan een badge (zodat de gids tijdens de rondleiding weet dat je binnen foto’s mag maken).. Ik vind het persoonlijk oplichterij, maar doe het toch omdat ik juist binnen wil fotograferen. De, overigens goed engels sprekende, jongen bij de kassa merkt dat ik het wel wat belachelijk vind maar verteld me dat in veel kastelen (binnen) fotograferen helemaal niet toegestaan is, daar moet je foto’s of ansichtkaarten kopen. Vooruit dan maar..

In totaal waren we dus 420 Kr. kwijt voor vijf personen incl. een rondleiding en bijbehorende meertalige gidsje/boekje, ook in het Nederlands! Parkeren (betaald, bewaakt) is geen probleem, en kost wederom niet veel (40 Kr, ca. € 2,-).

Een prachtig slot, met een hele rijke historie. Er is ondanks de communistische overheersing toch vrij veel historisch erfgoed in Tsjechië overgebleven, dit slot is er één van.

Tot slot..
Nu mogen we weer nadenken over de vakantie volgend jaar. Maar eerst zometeen Opa even de ‘beloning‘ brengen voor het ‘oppassen’ op de woning..