Op Facebook al een paar keer voorbij zien komen: een krantenknipsel uit 1868 dat een overzicht geeft van grote klimaatveranderingen over een periode van ruim 1.000 jaar. Wat is de waarde van zo’n knipsel? Is het wel echt? Ik bedoel, je kan zó veel tegenwoordig makkelijk namaken op een computer.
Ik ging recent een kleine speurtocht doen naar het knipsel. Was het écht uit een (oude) krant? Of een handige namaak? Het knipsel werd door veel mensen namelijk gedeeld, echter zonder bronvermelding. En dat maakte het in mijn ogen enigzins verdacht.
Na wat zoeken vond ik het originele bericht. (spiegeltje).
Het bericht hiernaast is dus echt. Ik had de resultaten opgeslagen en dacht: “tja, en nu?”. Daarom heb ik besloten mijn “bevindingen” hier te plaatsen. Want, waarom schreef men daar over in 1868, was er toen ook een ‘klimaatprobleem’? Jazeker! Er was een hele goede aanleiding er over te schrijven:
De 19e eeuw kende een paar opmerkelijk hete en droge zomers, zoals 1857 en 1868. Koning Willem III sprak in zijn troonrede op 21 september 1857 over een buitengewoon langdurige droogte, voorafgegaan door een koud voorjaar die niet zonder nadelige invloed was voor de gewassen. Ook in 1868, toevallig 150 jaar geleden dus, was er in een deel van het land een groot gebrek aan water. In augustus 1868 waren volgens kranten in die tijd de druiven in ons land in augustus al rijp om geplukt te worden. (bron).
Er waren dus ook in het verleden perioden van extreme droogte, zoals het artikel laat zien, en zaken als overstromingen en grote bosbranden.
Het artikel had een duidelijk doel: de mensen gerust te stellen. Immers, het was inderdaad ongekend warm toen maar: “dit is niet uniek” was de boodschap.
Druivenoogst!
Uit het citaat hier boven nogmaals:
“In augustus 1868 waren volgens kranten in die tijd de druiven in ons land in augustus al rijp om geplukt te worden“.
In Nederland is er eeuwenlang wijn verbouwd. Tegenwoordig ook weer mondjesmaat en experimenteel, maar dat toont op zijn minst aan dat het hier stukken warmer was dan nu het geval is.
In de Middeleeuwen heerste er een warmere klimaatperiode in onze streken en was er in heel Nederland druiventeelt. Aan het eind van de Middeleeuwen, rond 1500, kwam een ommekeer. Bier werd een concurrent van wijn. Men had ontdekt dat door toevoeging van hop de houdbaarheid van bier langer was. Bovendien werd vanaf 1590 het klimaat kouder, waardoor druiventeelt lastiger werd. Daarbij kwamen ook nog eens de vernielingen tijdens de Tachtigjarige Oorlog. Wat overbleef was nog maar 10% van de wijnbouw. Napoleon Bonaparte deelde in de achttiende eeuw de genadeklap uit voor de Nederlandse wijnbouw. Om de Franse boeren te beschermen, legde hij een stevige accijns op de Nederlandse druiventeelt die daardoor nagenoeg verdween. (infonu.nl)
Het was toendertijd dus veel warmer dan nu. En dat er nu, op beperkte schaal, in Nederland weer wijn verbouwd kan worden is niet te danken aan het feit dat het hier een beetje warmer is geworden. We lezen: “de samenloop van opwarming van de aarde en de verbeterde mogelijkheden voor de wijnbouw zijn louter toeval”. De belangrijkste reden dat het nu wel kan, ondanks dat je voor wijnbouw eigenlijk een hogere gemiddelde jaartemperatuur nodig hebt dan er in Nederland (nog steeds niet) is, is deze: veredeling en betere bestrijdingsmiddelen.
Voor wie echt in de temperatuurontwikkelingen wil duiken over de afgelopen jaren (vanaf begin 1700) is dit een hele leuke site: https://www.wintergek.nl/data/lijst-gemiddelde-temperatuur-nederland.
Uit die statistieken kun je zien dat de gemiddelde temperatuur gestegen is. Maar zoals je ook kunt zien, en hierboven lezen, is dat niet uitzonderlijk. Er zijn zelfs perioden geweest waarin het over een véél langere periode véél warmer was!
Klimaatontkenning?
Ga ik nu ontkennen dat de aarde als geheel opwarmt? Nee, absoluut niet. Er zijn duidelijk signalen dát dit zo is. Maar anderzijds is het ook “de loop der wereld”, om het maar eens zo te zeggen. Net als in 1868 en 1857 toen mensen dachten dat het helemaal mis ging en zelfs de Koning er aandacht aan moest besteden, en ook vele malen daarvoor, zijn er nu ook mensen die in paniek lijken te zijn.
Het klimaat is door ons, als mensen, in mijn ogen niet zomaar even te reguleren. En paniek is naar mijn oordeel wel het laatste dat een oplossing biedt. Helaas lijken veel maatregelen wel door paniek (of politiek scoren) ingegeven te zijn.
Wel geloof ik dat we zeker beter om kunnen gaan met de wereld om ons heen en we onszelf en de aarde de vernieling injagen als we maar door blijven gaan met bijvoorbeeld vervuiling. Als je de cijfers ziet, is ontkennen van de feiten niet mogelijk.