Er is op de sociale media veel irritatie en virtueel geschreeuw over de weerkaarten die gedeeld worden door weermannen, websites, media en in de apps op telefoons. Waarom kleuren de weerkaarten bloedrood als het warmer is tegenwoordig?
Dat wekt immers de indruk dat het allemaal rampzalig is gesteld met het weer en “dat was vroeger helemaal niet zo als de temperatuur een beetje aan de hoge kant was”, aldus veel mensen.
De temperatuur stijgt naar recordhoogtes de afgelopen tijd, vooral in het zuiden van Europa maar ook in de VS is het niet te harden zo heet. Vrienden aldaar bevestigen mij dit regelmatig.
Met de toename van de temperaturen en de berichtgeving erover stijgt blijkbaar ook de temperatuur bij mensen die discussies over het klimaat voeren.
“In twintig Italiaanse steden geldt code rood vanwege temperaturen rond of boven de 40 graden, meldt het ministerie voor Volksgezondheid. In Rome werd een nieuw warmterecord gemeten. Het werd 41,8 graden in de Italiaanse hoofdstad. Het record, uit 2007, stond op 40,5 graden.” (NOS).
De Zomer van 1976
In reacties verwijzen mensen dan bijvoorbeeld naar “de bloedhete zomer van 1976”. Een zomer die ik mij goed herinner, al was ik toen nog maar zeven jaar. Mijn moeder was namelijk in die zomer in verwachting van een broer(tje) van mij. Omdat het zo bloedheet was ging ze af en toe op de keldertrap zitten om af te koelen!
Temperatuur hittegolf 1976, bron: KNMI
Het was een zomer met maar liefst 10 tropische dagen en een hittegolf die 17 dagen duurde. Waarmee het de langst durende hittegolf van de afgelopen honderd jaar was! Het is ook dé hittegolf waar klimaatontkenners altijd maar aan refereren. Ze beseffen echter niet dat de temperatuur toen lager was dan de temperaturen van een aantal andere hittegolven.
Want de zomer van 1976 was niet de zomer met de hoogst gemeten temperatuur. De zomers van 2019, 2006, 2018, 1990 en 2003 kenden warmere dagen. Waarbij de zomer van 2019 een absoluut record was, zie onderstaande tabel (bron: KNMI).
Weerkaaren bloedrood?
Opvallend genoeg maken de meeste mensen, vooral op Twitter en ook Facebook, zich echter niet druk over de extreme temperaturen en de oorzaken daarvan. Waar ze zich voorál wél over opwinden is dat er bloedrode weerkaarten worden gebruikt.
De claim is veelal dat dit kleurgebruik wordt ingegeven door “klimaathysterie” zoals in bijvoorbeeld bijgaand tweet.
(Bron: embedded tweets, Twitter)
Een van de weermannen die hierover bakken aan kritiek krijgt is Gerrit Hiemstra. In een draadje op Twitter neemt hij de moeite zich te verdedigen. Terecht merkt hij bijvoorbeeld op dat mensen als bewijsvoering plaatjes van verschillende bronnen tegenover elkaar plaatsen, bijvoorbeeld van een Duitse zender naast een Nederlandse. Of van RTL naast de NOS. Die hebben nu eenmaal verschillende manieren van weergeven. Zo je ‘zaak’ bouwen is niet houdbaar!
Zijn de weerkaarten echt veranderd?
(foto: ©Rudy Brinkman, ErBeeFoto)
In 2017 gingen wij op vakantie naar Italië. Toen we daar aankwamen was er een hittegolf (Lucifer) gaande. In Italië was het, zelfs voor Italiaanse begrippen, bloedheet. Met temperaturen van 40C. En lokaal, vooral in de steden, was de temperatuur nog veel hoger natuurlijk. Zoals ook de bijgaande temperatuurkaart laat zien was het in sommige delen van Europa zelfs 42, 43C.
Het was er zo heet dat wij ons bezoek aan Florence (foto’s boven) binnen twee uur voor gezien hielden. Daar kon je geen water tegen drinken, het was gewoon niet te doen. De enige mensen die je dan ook zag bij de bezienswaardigheden, waar het anders altijd stervensdruk is, waren toeristen..
(Afbeelding: screenshot ©2017, weather.com, citaatrecht)
Ook toen kleurden de weerkaarten bij sommige bronnen bloedrood om de temperaturen aan te geven. Er is in dat opzicht niets veranderd de afgelopen jaren. Behalve dan dat de klimaatontkenners tegenwoordig hystérisch reageren op de bloedrode weerkaarten en in de ontkenningsmodus gaan waarbij men zelfs glashard ontkent(!) dat de temperaturen in de landen rond de Middellandse Zee zo hoog zijn!
Het probleem is dus niet de weerkaartjes en de kleuren die men gebruikt, het probleem is dat men uit alle macht probeert de feitelijke gegevens met stromanargumenten onderuit te halen. Door kritiek op de weergave van de temperaturen met bloedrode weerkaarten.
Persoonlijk vermoed ik dat ze daarmee zichzelf gerust willen stellen als in “zie je wel, overdreven gedoe, er is geen probleem!”. Maar door een probleem, want dat is het zeker, te ontkennen verdwijnt het niet! Ook als je de kaartjes een andere kleur geeft blijft de temperatuur enorm hoog immers?
Het is altijd al zo geweest!
Stijgt de temperatuur daadwerkelijk niet? Is het altijd al zo geweest? Het is maar net hoe je er naar kijkt. Ik heb de tabel van het KNMI in een grafiek gezet om het wat te visualiseren.
(Grafiek ©2023 R. Brinkman, bron data: KNMI)
Conclusies die je uit deze grafiek kunt trekken en uit de gegevens van de tabel van het KNMI?
- de hoogst gemeten temperatuur (gele lijn) stijgt;
- de frequentie van hittegolven stijgt: 14 hittegolven over de afgelopen 22 jaar (vanaf 2000), tegenover 16 in de bijna 90 jaar daarvoor.
Ik ben geen metereoloog en beschik ook niet over alle relevante data natuurlijk. Er zijn immers talloze factoren die het klimaar beïnvloeden. Maar een kind kan zien, in mijn ogen, dat er qua temperatuur “iets” gaande is. De vraag is alleen: wat is nu écht de oorzaak en hoeverre kunnen we zelf daar iets aan doen, hoe maakbaar is het klimaat?
Er waren in het verleden perioden van extreme droogte en zaken als overstromingen en grote bosbranden. Er zijn tijden geweest, nog niet eens zo lang geleden, dat het normaal was om in Nederland druiven te verbouwen en Groenland was ooit een landbouwgbied van de Vikingen.
“Het koude Groenlandse klimaat lijkt wellicht niet de ideale plaats om groenten te verbouwen, maar ten tijden van het oprichten van de eerste Noorse kolonie op Groenland was dat klimaat anders. Zo viel een groot deel van het verblijf van de Vikingen op Groenland tijdens de zogenoemde Middeleeuwse Warme Periode, waarin het klimaat iets gunstiger was voor de landbouw.” (Archeologie Online)
Klimaatalarmisme of realisme?
Zoals ik eerder al eens concludeerde: er is dus echt wel sprake geweest van periodes, nog niet eens zó lang geleden, waar zónder invloeden van “overbevolking, fossiele brandstoffen en industrie” het erg warm is geweest. Maar ook vreselijk koud.
Dat de weerkaartjes op dit moment bloedrood kleuren is dus niet verwonderlijk. Het is een manier om aan te geven dat de temperaturen bovengemiddeld hoog zijn. Dat is mogelijk een stukje klimaatalarmisme, maar anderzijds ook réalisme.
De temperaturen stijgen, er is vaker sprake van hittegolven, het ene record na het andere sneuvelt. Althans, als je alleen naar de afgelopen honderd jaar kijkt. Persoonlijk geloof ik dat de oorzaken én zeer divers zijn én dat we, voorzover mogelijk, er binnen het redelijke iets aan moeten en kunnen doen.
De klimaatwisselingen hebben overigens door de eeuwen heen diverse dramatische gevolgen gehad. Ook dat moeten we niet ontkennen. Het verdwijnen van de zeevolken, bijvoorbeeld. Het uitsterven van diersoorten, op grote schaal.
Data van de voorgaande dag?
Anderzijds zien we ook, door de eeuwen heen, dat er perioden zijn geweest waarin het warmer was en de huidige snelle stijging binnen de historische bandbreedte past en ook, historisch gezien, vaker voorgekomen is. De vraag is alleen: wát als de stijgende lijn in dit tempo blijft doorzetten? Wat gaan we daar mee of aan doen, voorzover we er iets aan kunnen doen? Gaan we miljarden er tegenaan gooien of inzetten op klimaatadeptie? Of beide? Is het zinvol om al die miljarden te investeren?
Wat ik, tot slot, zeer discutabel vind is dat voor de huidige voorspellingen over temperatuurstijgingen kennelijk alleen de data van de afgelopen 100 jaar relevant lijkt te zijn. Dat vind ik vergelijkbaar met een belegger die voorspellingen doet over de koersontwikkelingen voor de komende 10 jaar op basis van data van de voorgaande dag.